موسسه فرهنگی و هنری شهرستان ادب با همت برخی از شاعران و داستان‌نویسان کشور در سال 1389 تاسیس شد. شهرستان ادب در طول سال‌های فعالیت خودش توانسته است نام خود را به عنوان یکی از فعال‌ترین مراکز تولید متن و تربیت استعدادهای جوان شعر کشور در حوزه ادبیات معرفی کند.
درطول این مدت شهرستان ادب موفق به انجام کارهای ارزنده‌ای شده است؛ از قبیل: راه‌اندازی گروه‌های شعر و داستان در موسسه، انتشار 160 عنوان کتاب در زمینه شعر و داستان که بیش‌ترین جوایز را در جشنواره‌های معتبر ملی کسب کرده‌اند و نیز عنوان ناشر نمونه سال 1393 را کسب کرده است. تدوین شناخت‌نامه‌های شاعران و جلسات منظم شعرخوانی و نقد آثار و کارگاه داستان، نشست‌های تخصصی ادبی، فراخوان‌های شعر با موضوعات مختلف که هر کدام منشا ایجاد جریان‌های موثری در سراسر کشور شده‌اند.
شهرستان ادب با بررسی کارشناسانه و آسیب‌شناسی شرایط فرهنگی کشور، توجه ویژه‌ای به شهرستان‌ها و کمبود‌های موجود دارد. این موسسه با حمایت و پشتیبانی از مراکز و نشست‌های ادبی در سراسر کشور با نام انجمن‌های ادبی منطقه‌ای در راستای رسیدن به تمرکززدایی و عدالت اجتماعی تلاش کرده است.
در سال 1396 موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب در سراسر کشور از 13 انجمن ادبی حمایت می‌کند و در نظر دارد این تعداد را افزایش دهد. دفتر مرکزی این موسسه در تهران، سه راه طالقانی، رو به روی سینما صحرا واقع شده است و مدیر عامل آن علی محمد مودب، شاعر سرشناس است. این موسسه در بخش‌های مختلف فعالیت دارد و در ادامه به تشریح آن‌ها می‌پردازیم.
شهرستان ادب تاکید ویژه‌ای بر حفظ و تقویت شعر انقلاب اسلامی دارد. این موسسه در همین راستا در نخستین گام به دلیل عدم انسجام شاعران جوان متعهد گروه شعر موسسه شهرستان ادب را در سال 1389 راه‌اندازی کنند. از آنجا که غالب همکاران مؤسسه خود شاعرند، دغدغه‌های مشترکی برای فعالیت در حوزه شعر انقلاب اسلامی وجود دارد که موجب تقویت کار در گروه شعر می‌شود.
گروه شعر شهرستان ادب در سال‌های فعالیت خودش، بستر مناسبی برای تربیت و حمایت از شاعران جوان و بسترساز ارتباط آن‌ها با شاعران پیشکسوت برای استفاده از راهنمایی‌های آن‌ها بوده است. این گروه علاوه بر برگزاری مستمر برنامه‌های آموزشی، به رصد فضای ادبی کشور، برگزاری نشست‌های تخصصی شعر، برگزاری دوره‌های آموزشی (شامل اردوها، نقد مکتوب و تلفنی، و ارائه بسته‌های آموزشی)، جلسات هفتگی نقد و خوانش شعر، و نقد کتاب، و دیدار با بزرگان شعر انقلاب، و نشر کتاب‌های شعر یا در حوزه شعر می‌پردازد.
از بارزترین فعالیت‌های گروه شعر شهرستان ادب برگزاری دوره‌های آموزشی برای تقویت توانایی‌های شاعران جوان و ایجاد بستری برای آشنایی و ارتباط ایشان با استادان و شاعران مطرح کشوری است. از مسائل مهم این گروه که همواره به آن توجه ویژه داشته است رعایت عدالت آموزشی درتوجه به شاعران جوان شهرستانی است که این منظور چه در انتخـاب اعضای دوره‌ها و چه در قضاوت کارهایشان در نظر گرفته می‌شود.
برنامه‌های آموزشی گروه شعر به دو دسته تقسیم می‌شود: برنامه های مستمر هفتگی که در آن ها جلسات انجمن ادبی برای شاعران مستعد آقا و خانم به تفکیک و با حضور استادان کشوری برگزار می شوند. و دیگر برنامه های اردویی و سالانه هستند که از مهم‌ترین و موثرترین برنامه های سالانه نیز برگزاری دوره های آموزشی «آفتابگردان ها» است.
موسسه شهرستان ادب در پایان هر اردو ادبی بسته فرهنگی و مطالعاتی شامل کتاب‌های آموزشی و فرهنگی به اعضای دوره اهدا می‌کند. عنوان برخی از کتاب‌ها بدین شرح است:
غربزدگی جلال آل احمد
از ترمه و تغزل حسین منزوی
شعر و کودکی قیصر امین پور
سر کوه بلند گزیده شعر مهدی اخوان ثالث
از چهار زندان ناظم حکمت، ترجمه رضا سیدحسینی، جلال خسروشاهی
پلاکاردها احمد مطر، ترجمه عبدالرضا رضایی نیا
جلسه شعر اسماعیل امینی
آینه های ناگهان»، قیصر امین پور
گروه داستان موسسه شهرستان ابتدا شروع به کار کرد. یکی دیگر از اهداف موسسه شهرستان ادب حمایت از آثار و نویسندگان متعهد و انقلابی بوده است تا مسیر انتشار آثار این افراد هموارتر شود. در نتیجه این عمل، اولین آثاری که مورد حمایت موسسه قرار گرفت، آثار داستانی و رمان بوده است. یکی دیگر از رسالت‌های موسسه تلاش برای شناسایی، کشف و آموزش استعدادهای جوان نویسندگی سراسر کشور بوده است.
موسسه شهرستان ادب برای دستیابی به این اهداف کارگاه هفتگی آموزش داستان‌نویسی و حلقه داستان تشکیل داده است. محوریت این بسترها، تقویت حرکتی است که از چند سال پیش آغاز شده تا غفلت‌های صورت گرفته در دهه‌های گذشته نسبت به انقلاب اسلامی و ارزش‌های آن را تقویت کند. گروه داستان شهرستان ادب بر این باور است که تولید در این زمینه باید یک دوره پر فعالیت را بگذراند، تا سبکی به نام داستان انقلاب شکل بگیرد تا آیندگان و علاقه‌مندان که می‌خواهند درباره انقلاب بنویسند، عمیق‌تر و ملموس‌تر وارد ماجرا شوند.
هدف و برنامه گروه داستان موسسه شهرستان ادب ورود و دسترسی به تمام عرصه‌های فرهنگ و سنت ایرانی و اسلامی است. در این موسسه مقرر شده است تا در تمام این عرصه‌ها داستان معاصر وجود داشته باشد، نویسندگان بزرگ برجسته شده و فضای ادبیات متعهد جایگاه خود را پیدا کند. نوشتن از شخصیت‌ها و موضوعات تاریخی ایرانی و اسلامی و قصه کردن سرگذشت پر فراز و نشیب تاریخ معاصر و نیز گذشته‌های نه چندان دور از اهداف گروه داستان است.
مدرسه رمان شهرستان ادب سعی دارد با استفاده از دانش و تجربه‌های ارزنده استادان گوناگون در قالب بستری جدید ادامه دهنده این راه باشد. مدرسه رمان در سال 1393 افتتاح شد که در ادامه به شیوه انتخاب افراد برای این مدرسه اشاره خواهیم کرد. سابقه کاری، استعداد نویسندگی، مقبولیت داستانی طرح ارائه شده، و داشتن ایده‌های نو از جمله شاخص های مهم در پذیرش هنرجویان هر دوره است.
برنامه‌های برگزار شده در مدرسه رمان شامل: جلسات مشاوره به صورت هفتگی، کلاس های مجازی، نقد و بررسی بخش های نگارش یافته، کارگاه‌های آموزشی، سفرهای تحقیقاتی (از جمله بازدید از مناطق عملیاتی دفاع مقدس در خوزستان، برای نویسندگان رمان‌های با موضوع دفاع مقدس)، گردهمایی‌های عمومی هنرجویان و استادان (ماهانه یک بار) است.
به صورت دو هفته یک بار نشست‌های کارگاه داستان شهرستان ادب برگزار می‌شود. در هر جلسه از این نشست‌ها دو داستان مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد و درباره چگونگی بهره‌گیری نویسنده از عناصر داستان در اثر مذکور گفتگو می‌شود. همچنین هر از چند گاهی یک داستان از یک نویسنده بزرگ داخلی یا خارجی مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد.
علاقه‌مندان به داستان‌نویسی برای آشنایی بیش‌تر با مباحث حرفه‌ای ادبیات داستانی و نقد ادبی می‌توانند در نشست‌های تخصصی ادبیات داستانی شرکت کنند. سخنران درباره موضوع انتخاب شده مباحثی را مطرح می‌کند و در پایان جلسه، پرسش و پاسخ بین سخنران و حضار برقرار می‌شود. برخی از نشست‌های تخصصی ادبیات داستانی که در این گروه برگزار شده است به این شرح است: نشست های تخصصی ادبیات دینی، ادبیات روستایی، ادبیات سیاسی، تاثیر اسطوره‌ها و کهن الگوها بر ادبیات داستانی، موانع رشد رمان در ایران، جوهر رمان در نسبت با جامعه و انسان ایرانی، چالش خاطره و داستان، تاثیرات متقابل جنگ و ادبیات، کارِ نویسنده، فرا واقعیت در داستان ایران و جهان رمان، جهان عطار.
در بخش رسانه‌ای نیز شهرستان ادب تا کنون فعالیت‌های گوناگونی در زمینه معرفی ادبیات انقلاب و ترویج شعر و ادبیات داستانی در قالب گفتگو با نویسندگان، شاعران و صاحب نظران، انتشار مقالات تخصصی، شعرها و قصه‌های منتشر نشده، گزارش کارگاه‌های حلقه داستان، اخبار ادبیات، و تازه‌های کتاب داشته است.
پایگاه اینترنتی شهرستان ادب برای تولیدات محتواهای ارزنده موفق به کسب نشان سرآمد در دهمین دوره جشنوارۀ رسانه‌های دیجیتال در سال 1395، از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
گروه موسیقی موسسه شهرستان ادب با هدف ترویج موسیقی فاخر و استفاده از موسیقی برای شناساندن ادبیات فاخر و انقلابی به دوستداران فرهنگ تأسیس شده است. این گروه از زمان تاسیس توانسته بیش از هشت قطعه موسیقی تولید و منتشر کند. اغلب قطعات تولید شده به موفقیت خوبی در جذب توجه مردم دست پیدا کرده است.
نویسنده : امیر سقا
