کتاب تحلیل رفتار متقابل با عنوان انگلیسی (Transactional Analysis) که به آن مدل TA نیز گفته می‌شود، نظریه‌ای درباره چگونگی برقراری ارتباط بین افراد و یکی از شاخه‌های روانپزشکی مدرن است که اریک برن (Eric Berne) رواندرمانگر کانادایی آن را در سال 1950 ارائه کرد. نظریه‌های بسیاری وجود دارد که قبل از اریک برن به توضیح رفتارهای انسانی پرداخته‌اند که شناخته‌شده‌ترین آنها مربوط به زیگموند فروید است. او در اوایل قرن بیستم با نظریه‌های خود درباره شخصیت ظاهر شد. او معتقد بود «شخصیت» دارای مولفه‌هایی است که همه آنها باید با هم کار کنند تا رفتارهای پیچیده انسان را شکل دهند.
کتاب «تحلیل رفتار متقابل» اریک برن، اصول سیستمی واحدی از روانپزشکی فردی و اجتماعی را ارائه می‌دهد که طی پنج سال اخیر در «سمینار گروه درمانی» بیمارستان «مانت زیون» (Mount Zion Hospital) سانفرانسیسکو، کنفرانسهای روانپزشکی بالینی شبه‌جزیره مونتری، سمینارهای روانپزشکی اجتماعی در سانفرانسیسکو و این اواخر در «بیمارستان ایالتی آتاسکادرو» (Atascadero State Hospital) و «انستیتو روانپزشکی عصبی لانگلی پورتر» (Langley Porter Neuropsychiatric Institute) تدریس شده است. این اصول اکنون به‌وسیله درمانگران و متخصصین گروه درمانی در بسیاری از انستیتوها و مراکز روان‌درمانی و همچنین در جلسات خصوصی، برای انواع مختلف اختلالات روانی هیجانی و شخصیتی استفاده می‌شود. اریک برن، روان‌شناس معروف معاصر در این سال‌های اخیراز بیمارستانهای امراض روانی در حدود سی کشور اروپایی و آسیایی و آفریقایی و جزایر متعددی در اقیانوس کبیر و اقیانوس اطلس دیدار کرده و این فرصت را داشته است که اصول «تحلیل ساختاری» را در محیط‌های گوناگون نژادی مورد آزمایش و بررسی قرار دهد.
روان‌درمانی فرد و تحلیل ساختاری، ملاحظات کلی، تشخیص، روانپزشکی اجتماعی و تحلیل رفتار متقابل، روان‌درمانی، مرزهای تحلیل تبادلی و یک مورد درمان‌شده با پی‌گیری مباحثی هستند که در این کتاب می‌خوانید. دلیل عمدۀ امیدبخشی گسترده «تحلیل رفتار متقابل» در پر کردن فاصلۀ میان نیاز بیمار و وسیلۀ درمان روانی او است که این روش در گروه‌های روان‌درمانی بسیار ثمربخش بوده است. افراد گروه از جلسۀ اول شروع به تغییر کرده، خوب می‌شوند و رشد می‌کنند.
کتاب حاضر هم یکی دیگر از کتاب‌‌های درخشان روانشناسی است که در آن اریک برن راه جدیدی برای تحلیل روان انسان‌ها ارائه داده است. او روان انسان‌ها را در تقابل‌شان با یکدیگر تحلیل می‌کند. معتقد است که انسان‌ها وقتی روبه‌روی هم قرار می‌گیرند در جلد جلاد، قربانی یا معصوم ظاهر می‌شوند. و هر کدام از ما با انتخاب اینکه کدام نقش را در چه رابطه‌ای بپذیریم سرنوشت خودمان را رقم می‌زنیم.
کتاب «تحلیل رفتار متقابل» کمک می‌کند که به نقش‌هایی که بازی می‌کنید آگاه شوید و در تله‌هایی که خودتان انتخاب می‌کنید نیفتید. اریک برن رواندرمانگر کانادایی بود که خودش مبدع تحلیل رفتار متقابل بود. تحلیل رفتـار متقابل آنقدر روش ساده‌ای است که خیلی از روانشناسان به این ماجرا ایراد گرفته‌اند که برن بیش از اندازه ساده‌انگاری کرده است ولی با این حال برای اولین قدم‌های روانشناسی مفید است.
تحلیل رفتارمتقابل یکی از شاخه‌های روانپزشکی مدرن است که توسط دکتر اریک برن ، پایه‌گذاری شده است. این شاخه از روانشناسی به مطالعه‌ی چگونگی ارتباط و تعامل افراد می‌پردازد.دکتربرن باالهام از تئوری‌های فروید پیرامون شخصیت وترکیب آنها با مشاهدات شخصی خود پیرامون تعامل انسان‌ها، تکنیک تحلیل متقابل را توسعه داد. تحلیل رفتارمتقابل به‌عنوان یک روش درمانی با پرده برداشتن از لایه‌های پنهانی مشکلات در تعامل و ارتباط افراد معتقد است که همه از ظرفیت تغییر مثبت و رشد شخصیتی برخوردارند. تحلیل رفتار متقابل فرد را قادر می‌سازد تا خود و افکار و احساساتش را بهتر بشناسد و در جهت ارتقای شخصیت خویش، رفتارهای سالم و سازنده‌ای را اتخاذ کند.
با استفاده از این تکنیک بسیاری از کمبودها و مشکلات در روابط میان‌فردی قابل شناسایی و حل خواهد بود. سادگی این تکنیک سبب کاربرد گسترده‌ی آن در زمینه‌های ارتباطات، تعلیم‌وتربیت، مدیریت کسب‌وکار و … شده است. در این مقاله با کلیاتی از این تکنیک آشنا می‌شوید. ابر بوک مطالعه‌ی کتاب تحلیل رفتار متقابل را به علاقه‌مندان پیشنهاد می‌کند.
