کتاب استراتژی اقیانوس آبی با عنوان انگلیسی (Blue Ocean Strategy) نوشته دبلیو چان کیم (W. Chan Kim) و رنه مابورنیا (Renee Mauborgne) برای نخستین بار در سال 2004 در قالب مقالهای در نشریه کسب و کار دانشگاه هاروارد ارائه شد. سال بعد، یعنی در سال 2005 همین بحث با مثالها و توضیحهای بیشتر و کاملتر به شکل یک کتاب جامع و آموزنده به بازار کتاب عرضه شد. کتاب استراتژی اقیانوس آبی را بدون شک میتوان یکی از کتابهای کلاسیک و پرفروش حوزه مدیریت و استراتژی دانست که طرفداران زیادی در سطح جهان دارد.
کتاب استراتژی اقیانوس آبی در ایران به کوشش علیرضا پور ممتاز در سال 1387 ترجمه و پس از بارها تجدید چاپ ترجمۀ ویراست نخست کتاب، انتشارات آریاناقلم در سال 1394 ترجمۀ ویراست بهروزشده را در دسترس عموم قرار داد. کتاب استراتژی اقیانوس آبی را میتوانید هماکنون از سامانه خرید اینترنتی کتاب ابر بوک تهیه و خریداری نمایید.
دبلیو چان کیم، نویسندهی کرهای، متولد 1951، استاد دانشگاه و تئوریسین است. کیم در مدرسهی تجارت راس تحصیل کرد و در همین آموزشگاه به تدریس روی آورد. او تا به حال عضو هئیت مدیرهی چندین شرکت بینالمللی بوده و در انجمن اقتصاد جهانی نیز فعالیت مستمر داشته است.
رنه مابورنیا، استاد دانشگاه و یکی از مدیران موسسهی «استراتژی اقیانوس آبی» است. مابورنیا عضو هیئت مشاورین باراک اوباما در هر دو دورهی ریاست جمهوری او بوده است و همچنین، یکی از اعضای انجمن اقتصاد جهانی نیز هست.
امروزه کمتر کسی است که در فضای کسب و کار فعالیت داشته باشد اما اسم کتاب استراتژی اقیانوس آبی را نشنیده باشد. از زمان انتشار و شهرت یافتن این کتاب، اصطلاح اقیانوسهای آبی و سرخ در فضای کسب و کار به فراوانی به گوش میخورد.
نگاه دبلیو چان کیم و رنه مابورنیا، نویسندگان کتاب استراتژی اقیانوس آبی به مبحث رقابت با نگاه و الگوی رایج در بازاریابی و فروش تفاوت دارد:
[بهترین استراتژی برای موفقیت در رقابت این است که اصلا وارد رقابت نشویم]
کیم و مابورنیا در کتاب استراتژی اقیانوس آبی، برای توصیف وضعیت رقابتی موجود از استعاره اقیانوسهای آبی و اقیانوسهای قرمز (خونین) استفاده میکنند. تعریف کیم و مابورنیا از این استعاره: جهان کسب و کار را میتوان به دو فضای متمایز تقسیم کرد که ما آنها را اقیانوس های آبی و قرمز مینامیم. اقیانوس قرمز شامل همهی صنعتهایی موجود امروز است که به خوبی شناخته شدهاند. در اقیانوس قرمز، مرز صنایع تعریف شده و به رسمیت شناخته میشود. همهی بازیگران نیز، قوانین رقابتی را میدانند و پذیرفتهاند. در چنین بازارهایی، بازیگران برای پیشی گرفتن از یکدیگر، در تلاش هستند تا سهم بیشتری از تقاضای موجود را به دست بیاورند. هر چه تعداد بازیگران و حجم عرضهی آنها افزایش پیدا کند، تراکم در این صنعتها بیشتر شده و فرصت رشد و حاشیه سود کاهش پیدا میکند و افزایش شدت رقابت، آب این اقیانوس را خونین میکند.
در نقطه مقابل نویسندگان کتاب استراتژی اقیانوس آبی، اقیانوس آبی را به این صورت تعریف میکنند: اقیانوس های آبی، همهی صنایعی هستند که امروز وجود ندارند و طبیعتاً فضای بازارهای آنها نیز ناشناخته است. در چنین اقیانوسهایی، تقاضا باید خلق شود چون هنوز تقاضایی وجود ندارد که کسب و کاری برای تصاحب سهم بیشتری از آن، با دیگری رقابت کند.
حرکت به سوی اقیانوس آبی به مثابهی یک استراتژی
در ادامه کتاب استراتژی اقیانوس آبی، به دو موضوع اشاره میکند:
1) تدوین استراتژی اقیانوس آبی
2) پیادهسازی استراتژی اقیانوس آبی
در تدوین استراتژی، چهار محور کلیدی مطرح میشود:
1.تعریف / تغییر مرزهای بازار
2.چشم برداشتن از تمرکز مطلق بر اعداد و توجه به تصویر کلان کسب و کار
3.پیدا کردن کسانی که انتخاب کردهاند مشتری محصولات / صنعت فعلی نباشند
4. بازنگری و ارزیابی استراتژی تدوین شدهی جدید
بخشهای پایانی کتاب هم به غلبه بر موانع و اجرای استراتژی جدید اختصاص یافته است.
سایت ابر بوک خرید کتاب استراتژی اقیانوس آبی را به افرادی که میخواهند به فضای کسب و کار ورود و یا در این زمینه مطالعه داشته باشند، توصیه میکند.