کتاب کالیگولا اولین نمایشنامهی آلبر کامو است که در آن به مسئله پوچی میپردازد. نمایشنامهای که تماما وابسته به اسناد تاریخی و زندگی امپراتور روم، کالیگولا است. کامو این کتاب را در سال 1938 نوشت و در آن زمان هنوز در الجزایر زندگی میکرد. بعدها آن را اصلاح و به روی صحنه برد.
کتاب کالیگولا یکی از کتابای سه گانه پوچی کامو است. این کتابها شامل: بیگانه، کالیگولا و اسطوره سیزیف است. در کتابهای بیگانه و کالیگولا، مخاطب با تجربه احساس پوچی به واسطه شخصیتهای داستان روبهرو میشود. در حالی که در کتاب اسطوره سیزیف کامو نه به تجربه پوچی، بلکه به «مفهوم پوچی» میپردازد و به شکل یک پژوهش، موضوع پوچی را روشن میکند. بنابراین خواندن این سه کتاب در کنار هم به درک بهتر فلسفه آلبر کامو کمک میکند. سایت کتاب ابر، مرجع فروش کتاب به شما علاقهمندان به موضوعات فلسفی پوچی، کتاب کالیگولا را پبشنهاد میکند.
امپراتور روم پس از مرگ خواهرش، که معشوقه او نیز بود، با هستی و حقیقت مرگ آشنا میشود و به این درک میرسد که «آدمها میمیرند و خوشبخت نیستند.» این دنیا دیگر برای کالیگولا کافی نیست و او اعتقاد دارد «دنیا به این صورت که ساخته شده است قابل تحمل نیست.» از همین رو، همانطور که خودش میگوید احتیاج به ناممکن دارد. احتیاج به ماه، یا به خوشبختی و یا به عمر ابد. در واقع او چیزی میخواهد که شبیه به دیوانگی است اما مهم این است که خواسته او «از این دنیا» نباشد.
حال اگر انتهای راه و زندگی انسان، مرگ است و آدمها حتی خوشبخت هم نمیمیرند، باید آنها را از این مسیر پوچ آگاه کرد. باید این معرفت را که دنیا بیاهمیت است به مردم نشان داد تا به حقیقت برسند که اکنون آزاد هستند. آزاد هستند ناممکنها را بخواهند و حتی با خدایان برابری کنند. از نظر تاریخی نیز کالیگولا اولین امپراتوری بود که خودش را خدای زنده خطاب کرد.
در کتاب کالیگولا کامو سعی دارد با رسیدن به این نتایجی احساسی را به وجود آورد که سرانجام به موهبت آزادی برسد و قصد دارد به دیگران هم درس آزادی بدهد. البته برای یاد گرفتن درس آزادی باید با هستی مرگ روبهرو شد و این نقطهای است که سایه مرگ بر سر همه پدیدار میشود. کالیگولا به عنوان امپراتور روم این قدرت را دارد که خود، سایه مرگ برای همهکس باشد.
از آن رو است که در کالیگولا حتی درد و رنج بردن هم دوام ندارد و از این رو همهچیز بیمعنی است. رسیدن به این حقیقت چیزی است که امپراتور آن را دانش مینامد. دانشی که فقط چند نفر به آن رسیدهاند. پس او نتیجه میگیرد از زنده بودنش همچون یک خدا استفاده کند. خدایی نابودکننده که رهاست و میتواند هرچه که هست را تحقیر کند و کیفر هم نبیند.
به طور کلی، کتاب کالیگولا یکی از مهمترین کتابها برای درک فلسفه آلبر کامو است. اما باید دقت کنیم که دچار اشتباه نشویم چراکه اقدامات شخص امپراتور تاکید بر یک عصیان پوچ دارد و دیدگاههای نویسنده را باید از زبان مخالفان کالیگولا شنید.
اگر شما علاقهمند به تهیه کتاب کالیگولا هستید میتوانید از طریق سایت کتاب ابر، سامانه فروش کتاب اقدام به تهیه کتاب بکنید.