می گویند یک روز امام صادق به یکی از یارانش به نام عبدالله بن جندب، توصیه هایی داشته. این توصیه بعدها در میان شیعیان به عنوان دستورالعمل های زندگی دست به دست می شده.
کتاب شیعه ما، متن و شرح مختصری از این حدیث است که توسط انتشارات لب المیزان -مرکز نشر آثار استاد اصغر طاهرزاده- منتشر شده است!
این کتاب شامل متن عربی و ترجمه‌ی فارسی سخنان امام صادق (ع) خطاب به یکی از یاران خاص خود به نام "عبدالله جندب" است. در این سخنان امام (ع)، روحیات و صفات مومن واقعی و یاران اهل بیت (ع) را برشمرده‌اند.
کتاب حاضر دربردارندة سفارش ها و دستورالعمل های سلوکی امام صادق(ع) به «عبدالله بن جندب» است.
عبدالله بن جندب از یاران اهل بیت و از علمای بزرگ مکتب شیعه است. او از راویان مورد وثوق قرن دو است و از محضر امام صادق (ع)، امام کاظم(ع) و امام رضا(ع) بهره برده است.
سند روایتی این کتاب در کتاب «تحف العقول» اثر دانشمند شیعی، محدث و فقیه بزرگ، ابن شعبه حرانی است که معاصر شیخ صدوق در قرن 4 زندگی می کرده و در این رهنمودها امام به آسیب های اجتماعی و هنجارها و ناهنجاری ها نیز اشاره کرده اند.
عبدالله بن جندب سی و پنج حدیث از ائمه روایت کرده است.
در بخشی از این حدیث شریف می خوانیم که:
"ای پسر جندب!
به راستی، شیطان دام و قلّاب دارد که با آنها شکار می کند؛ پس بپایید گرفتار دام و قلّابهایش نشوید.
دام های او، جلوگیری از نیکی با برادران است و امّا قلّاب های شکارش، به وسیله خواب رفتن بندگان هنگام برگزاری نمازهای واجب است.
هان! به راستی که خداوند به عبادتی پرستیده نشده که مانند گام برداشتن در راه نیکی به برادران و دیدار با آنان باشد. وای بر غفلت پیشگان و خفتگان در خلوتگاه ها و استهزاکنندگان خدا و آیات الهی در روزگار ضعف دین و ایمان. "آنان را در آخرت بهره ای نیست؛ و خدا روز قیامت با آنان سخن نمی گوید و (محبّت آمیز) به آنها نمی نگرد و پاکشان نمی گرداند و آنان عذابی دردناک خواهند داشت«. (آل عمران-77.)
ای پسر جندب!
هر که شب را به روز رساند و همّ و غمی جز آزادسازی (و خودسازی) خویش داشته باشد، امر بزرگ را خوار داشته و سود ناچیزی را از پروردگارش درخواست کرده است. و هر که به برادرش خیانت ورزد و او را تحقیر نماید و کینه او به دل بگیرد، خداوند دوزخ را جایگاه او سازد. و هر که بر مؤمنی حسد ورزد، همان طور که نمک در آب حل شود، ایمان در دلش آب شود.
ای پسر جندب! هر که در راستای برآوردن حاجت برادرش گام بردارد، چون کسی باشد که میان صفا و مروه گام برداشته است. و برآورنده حاجت، چون کسی باشد که در جنگ بدر و احد به خاطر خدا، به خون خود آغشته شده است. خدا هیچ امّتی را دچار عذاب نساخته مگر هنگامی که به حقّ و حقوق برادران مستمندشان بی اعتنایی نموده اند.
ای پسر جندب! به شیعیان ما برسان و به آنها بگو: طرز فکرهای مختلف، شما را به خود جذب نکنند؛ به خدا سوگند! به ولایت ما نتوان دست یافت مگر با خویشتن داری، تلاش چشمگیر در جهان، یاری کردن برادران با مال و جان خود به خاطر خدا و هر کس بر مردم ستم نماید، شیعه ما به شمار نیاید. ای پسر جندب! به راستی، شیعیان ما به چند ویژگی شناخته شوند: بذل و بخشش به برادران، گزاردن پنجاه رکعت نماز (واجب و مستحب ) در شبانه روز؛ شیعیان ما چون سگ زوزه نکشند، چون کلاغ طمعکار نباشند، با دشمن ما همجوار و همسایه نشوند، درخواست کمک از کسی که کینه ما را به دل گرفته، نکنند گر چه از گرسنگی بمیرند؛ شیعیان ما مارماهی نخورند، هنگام وضو بر روی کفش مسح نکشند، نماز ظهر را اول وقت بخوانند و مست کننده ننوشند.
رهبر انقلاب در دیداری با شاعران آیینی در بخشی از سخنان خود به این روایت اشاراتی کردند:
"روایتی است در تحف‌العقول، که وصیت امام صادق (علیه‌السّلام) است به عبدالله ابن جندب. همین طور قسمت قسمت است:
یا ابن جندب، یا ابن جندب.
این روایت، پر از حکمت است.
واقعاً همه چیزهائی که ما برای خلقیات شخصی‌مان، معاشرت‌های اجتماعی‌مان، فعالیتهای عمومی‌مان و برای بنای تمدن اسلامی نیاز داریم، در این روایت و نظائرش پیدا می‌شود. این که عرض کردم، یک نمونه و مثال است؛ از این قبیل نمونه‌ها زیاد است و می‌توانید مراجعه کنید."
این کتاب جزو کتاب هایی است که بسیاری از مخاطبان کتاب ابر، آن را به دوستان خود معرفی و توصیه می کنند.
